Programma 2

Welzijn en educatie

In Welzijn en Educatie gaat het over kunst & cultuur, onderwijs, sport en volksgezondheid. Er zijn in 2016 volop voorbereidingen getroffen om samen met diverse partijen een route te maken met de beelden van Hein Mader in het kader van de Culturele Hoofdstad 2018. Dit schooljaar zijn alle peuterspeelzalen omgevormd tot peuterspeelgroepen. We zien door gezamenlijke inspanningen het aantal voortijdig schoolverlaters gestaag dalen en via preventielessen hebben we onder andere aandacht besteed aan de gevaren en nadelen van het gebruik van alcohol, drugs en roken.

Begroot € 6.847
Realisatie € 6.735
Resultaat € 112

Thema's

Kunst en cultuur

Wat willen we bereiken?

Lokale kunst, cultuur en cultureel erfgoed zorgen voor een levendige, culturele gemeente. We voeren een cultuurbeleid dat erop gericht is jong en oud in contact te brengen (en te houden) met kunst en cultuur. Cultuur levert een belangrijke bijdrage aan een aantrekkelijk woon- en verblijfklimaat in Ooststellingwerf. Het belang van cultuur voor de samenleving is dat het mensen ontwikkelt én verbindt. Iedereen krijgt de kans en gelegenheid te participeren.

Wat hebben we bereikt?

Er zijn talrijke en diverse activiteiten georganiseerd. Bij grotere activiteiten werken cultuuraanbieders en ondernemers steeds meer samen. Via het onderwijs wordt cultuureducatie aangeboden. Professionele kunstbeoefening is toegankelijke voor alle inwoners met de nadruk op jeugd tot 23 jaar. Voor kinderen uit minima-gezinnen is deelname aan school-, maatschappelijke, sport- en culturele activiteiten mogelijk via het minimabeleid.

In het kader van Culturele Hoofdstad 2018 heeft onze gemeente een definitieve overeenkomst gesloten met Stichting Hein Mader. Er zijn volop voorbereidingen getroffen om samen met inwoners, Plaatselijk Belangen en Bewonerscommissies en ondernemers een route te maken met de beelden van Hein Mader.

Initiatieven van onderop zijn gestimuleerd doordat in het kader van het Fonds Ooststellingwerf subsidies werden verstrekt om de leefbaarheid in de gemeente te vergroten.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De bestaande subsidies zijn gehandhaafd. Stichting Kunstwerf en Stichting O18 hebben éénmalig subsidie ontvangen voor hun activiteiten met betrekking tot de Culturele Hoofdstad. In samenwerking met Stichting Kunstwerf is een tijdelijke expositie van een deel van de beelden van Hein Mader gerealiseerd. Stichting O18 heeft het projectplan gepresenteerd voor de Culturele Hoofdstad 2018. In 2016 zijn twee rondes van het Fonds Ooststellingwerf geweest. Diverse verenigingen en stichtingen dienden een aanvraag in en kregen subsidie. De vele aanvragen en drukbezochte publieksdagen lieten zien dat het Fonds succesvol is en dat vele inwoners betrokken zijn bij de initiatieven. In 2017 is de derde ronde van het Fonds.

Wat merkt de inwoner ervan?

De inwoner kan uit een groot cultureel aanbod kiezen en daardoor participeren in kunst en cultuur. Ook kan de inwoner blijven genieten van cultureel erfgoed en de kunstwerken langs de weg. Leerlingen komen op school al in aanraking met vormen van kunst en cultuur, zodat ze zich goed kunnen oriënteren en leren waar hun eigen interesses en talenten liggen. Ook kinderen uit gezinnen die het niet ruim hebben kunnen meedoen aan culturele activiteiten. De inwoner zal in 2018 gebruik kunnen maken van een uitgebreider en gevarieerder aanbod op het gebied van kunst en cultuur, in het kader van de Culturele Hoofdstad 2018.

Onderwijs

Wat willen we bereiken?

De kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière vergroten. Goede samenwerking met alle werkzame organisaties rond kinderen en jongeren.

Wat hebben we bereikt?

Het aantal locaties waar Voorschoolse Educatie wordt aangeboden is uitgebreid. In Oosterwolde is een tweede peuterspeellokaallocatie gekomen (in IKC Wolderwijs) waar ook Voorschoolse Educatie wordt aangeboden. Met ingang van het schooljaar 2016-2017 zijn alle peuterspeelzalen omgevormd tot peuterspeelgroepen. Naast Oosterwolde, Haulerwijk en Appelscha wordt er nu ook Voorschoolse Educatie aangeboden in Donkerbroek en Oldeberkoop. Er zijn afspraken vastgelegd over onder andere de doorgaande lijn en ouderbetrokkenheid.

De Brede School biedt extra mogelijkheden om de ontwikkeling en ontplooiing van kinderen te bevorderen. De succesvolle gezamenlijke activiteiten die hieraan bijdragen, staan elk jaar op de brede school planning. Dit vormt inmiddels een stevige basis op de Brede School. In Oosterwolde is in maart 2016 een Integraal Kindcentrum (IKC Wolderwijs) in gebruik genomen. De drie instellingen die het IKC vormen zijn obs De Toekan, peuterspeelgroep De Krullevaar en kinderopvang Villa Sprankel. Er ligt een plan van aanpak om te komen tot een pedagogische visie voor IKC Wolderwijs.

Door de gezamenlijke inspanningen van scholen, gemeenten en andere partners in regio De Friese Wouden zien we het aantal voortijdig schoolverlaters gestaag dalen. Er is nadrukkelijk aandacht voor jongeren in een kwetsbare positie.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De peuterspeelzalen (-groepen) en alle Kinderopvangorganisaties in de gemeente Ooststellingwerf hebben afspraken gemaakt over het toetsen van peuters die zowel naar Kinderopvang als peuterspeelzaal(-groep) gaan. Ook is afgesproken welke procedure er gevolgd wordt als peuters voor VVE in aanmerking komen. Deze onderwerpen zijn ook op dorpsniveau met peuterleidsters, pedagogisch medewerkers kinderopvang, groepsleerkrachten groep 1 en 2 en directies besproken. De vorderingen zijn geëvalueerd en vervolgafspraken zijn vastgelegd. Er zijn per brede school afspraken vastgelegd in de Bouwgroep. Door de inzet van één en dezelfde tutor is de doorgaande lijn nog beter gewaarborgd. In regio De Friese Wouden worden diverse projecten uitgevoerd om verzuim en voortijdig schoolverlaten te voorkomen.

Wat merkt de inwoner ervan?

Ouders en kinderen ervaren een soepele overgang tussen peuterspeelgroep en onderwijs met, indien nodig, extra ondersteuning. Er zijn minder jongeren die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Er zijn meer jeugdigen die actief participeren in onze gemeente.

Wat willen we bereiken?

Het handhaven van de kwaliteit, bereikbaarheid en betaalbaarheid van het onderwijs, binnen de (financiële) kaders van het Rijk.

Wat hebben we bereikt?

De kwaliteit, bereikbaarheid en betaalbaarheid van het onderwijs, zijn binnen de (financiële) kaders van het Rijk gehandhaafd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De aanvraag van het schoolbestuur voor de fusie van obs Dalton Meester van Hasseltschool te Waskemeer met obs de Trede te Haule bij het Ministerie van OC&W is voorzien van een positief advies. Het Integraal Kind Centrum (I.K.C.) Wolderwijs te Oosterwolde is officieel geopend en een krediet is beschikbaar gesteld voor de uitbreiding van obs ’t Startblok voor het inhuizen van de peuterspeelgroep.

Wat merkt de inwoner ervan?

Voor alle kinderen in onze gemeente is goed onderwijs beschikbaar en bereikbaar.

Sport

Wat willen we bereiken?

Gezondere inwoners en ook het bevorderen van saamhorigheid door meer mensen te laten sporten. De kwaliteit van bewegingslessen op basisscholen verhogen. De basisscholen en het voortgezet onderwijs bieden een breed aanbod van tussen- en naschoolse sport- en beweegactiviteiten. De verenigingen hebben voldoende geschoolde vrijwilligers.

Wat hebben we bereikt?

Een divers sport- en beweegaanbod voor alle inwoners van onze gemeente.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In onze gemeente zijn vijf buurtsportcoaches (4,6 fte) actief in het (basis) onderwijs en in de dorpen, wijken en buurten. Zij organiseren activiteiten t.b.v. sport en bewegen. Vaak in samenwerking met lokale sportverenigingen en commerciële sportaanbieders. Zij zorgen ook voor borging van deze activiteiten in lokale activiteitencommissies. Ook geven zij gastlessen op basisscholen en bieden zij ondersteuning aan de leerkrachten voor hun sportlessen. Ze bieden ondersteuning bij de Koningsspelen, sportdagen en naschoolse activiteiten. Er worden sport- en beweegactiviteiten georganiseerd voor o.a. ouderen en gehandicapten.

Wat merkt de inwoner ervan?

Er zijn meer sport- en beweegactiviteiten in wijken en dorpen. Lokale initiatieven en sportverenigingen kunnen een beroep doen op de begeleiding en ondersteuning van de buurtsportcoaches.

Wat willen we bereiken?

In juni 2015 is de Visie Sportaccommodaties 2015-2030 vastgesteld. Deze visie voeren we in 2016 en volgende jaren uit.

Wat hebben we bereikt?

De sportaccommodaties worden in stand gehouden en waar nodig en mogelijk voorzien van een kwaliteitsimpuls.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Sporthal de Boekhorst is gerenoveerd. Er zijn middelen beschikbaar gesteld om het capaciteitstekort van sportcomplex Waskemeer op te heffen. Van één sportveld is de toplaag vervangen. Er zijn nieuwe MJOP’s opgesteld voor de 3 B’s (de Boekhorst te Oosterwolde, de Bongerd te Haulerwijk en het Bosbad te Appelscha) en de Steegdenhal te Appelscha. Er is een nieuwe exploitatieovereenkomst voor het sportcomplex de Boekhorst en voor sporthal de Bongerd (2 B’s) voor de periode 2017 tot en met 2021. Er komt een budgetovereenkomst voor het Bosbad (2017-2026).

Wat merkt de inwoner ervan?

De sportaccommodaties zijn en blijven beschikbaar voor gebruik en worden goed onderhouden.

Volksgezondheid

Wat willen we bereiken?

In onze gemeente hebben we de volgende speerpunten:

  • Het percentage mensen met overgewicht naar 45% terugbrengen
  • Het percentage schoolgaande kinderen met overgewicht mag maximaal 5% zijn
  • Het alcoholgebruik bij 13-18 jarigen moet dalen naar het Friese gemiddelde van maximaal 32% en het cannabisgebruik naar maximaal 8%
  • Onze inwoners voelen zich niet eenzaam

Wat hebben we bereikt?

De GGD Fryslân heeft een monitoring over de gezondheidssituatie in onder meer Ooststellingwerf gehouden. Dit grootschalige onderzoek, dat gericht is op de gezondheid en leefstijl van volwassenen vanaf 19 jaar en ouder, is nog niet afgerond.  

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De uitvoering van de wettelijke taken ligt bij GGD Fryslân. Als gemeente ontplooien we activiteiten gericht op de vier speerpunten van het gemeentelijk gezondheidsbeleid: overgewicht, alcohol en drugs, eenzaamheid en de effecten van de demografische ontwikkelingen. We zien dat o.a. terug in de activiteiten van de buurtsportcoaches. Zij organiseren activiteiten om meer inwoners van verschillende leeftijden en doelgroepen aan het sporten en bewegen te krijgen.

In het basis- en voortgezet onderwijs besteden we via preventielessen onder andere aandacht aan de gevaren en de nadelen van het gebruik van alcohol, drugs en roken. In het kader van de Jeugdgezondheidszorg krijgen ouders en kinderen voorlichting over het gebruik van alcohol. Via een convenant wordt in de horeca en supermarkten aandacht besteed aan verantwoord alcoholgebruik (Nix 18).

Wat merkt de inwoner ervan?

Inwoners hebben volop mogelijkheden om via sporten overgewicht en eenzaamheid tegen te gaan. Supermarkten en horeca worden gecontroleerd op de verkoop van alcohol aan minderjarigen.

Toelichting belangrijkste afwijkingen

In onderstaand overzicht lichten we de afwijkingen in de ‘overige baten en lasten’ > € 25.000 toe.

bedragen x € 1.000

Belangrijkste afwijkingen programma 2

Verschil

Maatschappelijke initiatieven

- 14 N

Kunst en cultuur

13 V

Lokaal onderwijsbeleid

38 V

Huisvesting onderwijs

- 38 N

Welzijn- en sportaccommodaties

188 V

Algemene reserve

- 53 N

Overige kleine afwijkingen

- 22 N

Totaal afwijkingen

112 V

Maatschappelijke initiatieven, nadeel € 14.000*

Er is een hoger bedrag aan subsidies beschikbaar gesteld voor Fonds Ooststellingwerf in de tweede tender in 2016. De onttrekking aan de algemene reserve is daardoor in 2016 € 14.000 hoger dan begroot. In 2017 is de onttrekking € 14.000 lager.

Kunst en cultuur, voordeel € 13.000

Voor de culturele hoofdstad is € 13.000 uitgegeven van het beschikbare budget van € 20.000 vanuit de algemene reserve. Het restant blijft in 2017 beschikbaar. Het restantbudget vanuit de reserve culturele elementen a € 5.000 is niet benut en valt daarom vrij ten gunste van de algemene middelen.

Lokaal onderwijsbeleid, voordeel € 38.000

  • Leerlingenvervoer, voordeel € 26.000. Bij de 2e marap is al € 80.000 als voordeel verantwoord (€ 50.000 structureel en € 30.000 incidenteel). Uiteindelijk blijkt dat er nog € 26.000 minder is uitgegeven door minder leerlingen in het vervoer en nauwelijks dure trajecten.
  • Leerplicht, voordeel € 15.000. Dit komt omdat er dit jaar maar 1 traject is ingekocht.

Huisvesting onderwijs, nadeel € 38.000

  • Huisvesting basisonderwijs, nadeel € 57.000. Dit komt door hogere kapitaallasten a € 107.000 door afboeking grondkosten van verkochte scholen € 95.000 en extra afschrijving op grond Waskemeer € 19.000. De € 95.000 komt als voordeel terug bij grond en gebouwen. Daarnaast is er een eenmalig voordeel van € 50.000 doordat er dit jaar geen kosten voor legionella en keuring speeltoestellen waren, er een extra vergoeding is ontvangen en er lagere bestuurskosten waren.
  • Huisvesting voortgezet onderwijs, voordeel € 18.000. Dit komt door lager kapitaallasten en doordat gesubsidieerde kosten lager uitvielen. Dit laatste zorgt voor structurele ruimte. We komen met een voorstel over hoe dit voordeel in te vullen.

Welzijn en sportaccommodaties, voordeel € 188.000

  • 3B’s voordeel € 206.000. Dit komt doordat de dotatie a € 144.000 aan de voorziening vervalt, omdat het saldo van voorziening per 1-1-2016 toereikend is om de geraamde jaarlijkse onttrekkingen (zie MOP 2017-2026) te bekostigen. Dit is een structureel voordeel en die verwerken we bij de begrotingswijziging van de actualisatie van de reserves en voorzieningen 2016 en de 1e marap 2017. Daarnaast is er nog een voordeel van € 62.000 doordat in de raming ten onrechte rekening is gehouden met lasten groot onderhoud, terwijl deze lasten niet primitief worden geraamd maar via de voorziening lopen.
  • Steegdenhal, nadeel € 89.000. In 2016 is een extra dotatie aan de voorziening gedaan a € 90.000 in verband met de renovatie van de liftinstallatie in 2017.
  • Onderhoud sportterreinen, voordeel € 66.000. Er was een onttrekking aan de algemene reserve geraamd van € 60.000 voor de aankoop van grond voor het sportcomplex te Waskemeer. De akte is in 2017 gepasseerd, het budget blijft beschikbaar voor 2017.

Algemene reserve, nadeel € 53.000

Lagere onttrekking € 60.000 doordat de aankoop van de grond voor Sportcomplex Waskemeer is gerealiseerd in januari 2017. Geraamde onttrekking wordt doorgeschoven naar 2017. Daarnaast een lagere onttrekking a € 7.000 voor Culturele Hoofdstad en een hogere onttrekking a € 14.000 voor Fonds Ooststellingwerf.
* Maakt onderdeel uit van de incidentele baten en lasten opgenomen in paragraaf 5.8